Alsof er nooit een overweg is geweest

Geregeld komt het in het nieuws: een aanrijding tussen een trein en een weggebruiker op een onbeveiligde overweg. En triest genoeg heeft zo’n aanrijding vaak een dodelijke afloop. Afgelopen weekend nog, terwijl we nota bene op een andere locatie bezig waren om zo’n overweg op te heffen. Aangezien er tegenwoordig veel meer treinen rijden én er meer wegverkeer is, groeit de kans op ongelukken.

Zelf uitkijken

De overwegen waar het om gaat zijn zogeheten Niet Actief Beveiligde Overwegen: NABO’s. Bij die overwegen is geen enkele beveiliging: geen overwegbomen en ook geen lampen en geluidsignalen die waarschuwen dat er een trein aankomt. De enige waarschuwing komt van andreaskruizen: verkeersborden die bij het spoor staan. Een heel gevaarlijke situatie dus, want weggebruikers moeten dus zelf uitkijken en inschatten of ze het spoor kunnen oversteken. En een trein in de verte lijkt misschien ver weg, maar op volle snelheid, zo’n 120 kilometer per uur, is die zo bij je.

Onderhandelen

In Nederland zijn er nog 277 van dit soort NABO’s en ProRail wil dat er 180 daarvan voor eind 2023 zijn opgeheven. Het liefst uiteraard allemaal, maar dat is minder eenvoudig dan het lijkt. Het opheffen zelf, het uitvoerende werk, is geen probleem. Maar de onderhandelingen die daaraan voorafgaan, zijn dat vaak wel. Bijvoorbeeld omdat zo’n overweg de enige mogelijkheid is om bij een woning of een stuk grond te komen. Dan ziet een huiseigenaar of een boer het opheffen niet zitten. ProRail is druk aan het onderhandelen met belanghebbenden en dat leidt gelukkig vaak tot succes.

Aan de slag

Als alle partijen het eens zijn, kan Strukton aan de slag met het opheffen van de overweg. Zo is dat met ProRail afgesproken: Strukton Rail is penvoerder en Molhoek-CCT voert de werkzaamheden uit. Dus wij krijgen een seintje dat we een overweg kunnen opheffen en dan gaan we aan de slag met de voorbereidingen. Dat betekent overleg met Sweco, het ingenieursbureau dat namens ProRail werkt, over de situatie terplekke en de eisen aan de uitvoering. Wij gaan ondertussen aan de slag met de rest van de voorbereidingen: een buitendienststelling regelen en plannen dat de bovenleiding spanningsloos is tijdens onze werkzaamheden.

Alles eruit

Zodra alle voorbereidingen klaar zijn, gaan we buiten aan het werk. We halen de bevloering van de overweg en de fundering uit het spoor, vullen het ballastbed aan, trekken het schouwpad langs het spoor door en plaatsen hekken. Als er een sloot zit, trekken we die door, de duiker (een betonnen buis) die onder de weg zit, halen we weg. Ook de andreaskruizen halen we weg. En we plaatsen nieuwe verkeersborden voor weggebruikers om ze attent te maken op de nieuwe situatie. Als we klaar zijn, zie je niet dat er een overweg heeft gezeten.

Korte lijnen

Dit hele traject, vanaf het seintje van ProRail tot en met ons laatste klusje buiten, duurt twee tot hooguit drie weken. Dat is ontzettend kort en dat lukt ons dankzij de korte lijnen binnen de organisatie. We hebben bij Molhoek-CCT alles in huis: spoor, civiel en het juiste materieel. En missen we een schakel, dan bel ik met de collega’s van Strukton Rail en lossen we het op. Zo hadden we laatst wat vragen over kabels en leidingen bij een overweg. Binnen twee dagen deden Strukton Rail-collega’s van de afdeling Kabels en Leidingen buiten onderzoek en wij konden direct in het weekend aan de slag. Natuurlijk is het soms even lastig, bijvoorbeeld als je net druk bent met een ander project, maar de belangen zijn groot. We vinden het belangrijk om daar tijd voor te maken.

Uit elkaar

Ook de samenwerking met ProRail verloopt goed. We werken samen met Strukton Rail in een soort bouwteamconstructie, dat maakt ook dat de doorlooptijden kort zijn. Inmiddels staat de teller van (bijna) opgeheven overwegen op negentien. Negentien plekken waar treinen en weggebruikers uit elkaar zijn gehaald. Een bijkomend voordeel is dat er minder onderhoud nodig is aan rechttoe rechtaan spoor dan aan een NABO. Of er ook nadelen zijn? Gek genoeg: ja. Voor ons als onderhoudspartij is het lastiger om in het spoor te stappen voor onderhoud. Dat kan namelijk alleen bij overwegen, dus het aantal instapmogelijkheden slinkt. Maar dat valt op te lossen door railinzetplaatsen te creëren. En dat nadeel voor ons valt natuurlijk in het niet bij de voordelen.