Hoe hou je omwonenden tevreden tijdens spoorwerk?

Het spoor in en rondom Groningen krijgt een grondige make-over: station Groningen wordt verbeterd, het opstelterrein bij dat station wordt verplaatst naar De Vork in Haren, het gebied rondom station Groningen wordt aangepakt en station Groningen Europapark wordt uitgebreid. Dat heeft behoorlijk wat impact op de duizenden mensen die in de omgeving van dat werkgebied wonen. Zeker nu ze, vanwege corona, veel meer thuis zijn en ook vaak thuis werken. Tel daarbij op dat er ook nog een ander groot project gaande is, de aanpak van de Ring-Zuid bij Groningen en sommige mensen dus last hebben van beide projecten. Het is, kortom, van groot belang om de overlast tot een minimum te beperken én omwonenden in te lichten over welke hinder ze ervaren en wanneer. Want als ik één ding geleerd heb in mijn jaren als omgevingsmanager bij Antea Group, dan is het dat communicatie ongelooflijk belangrijk is.  

Naar grafieken turen

Spoorwerk leidt tot verschillende soorten hinder: geluid, trillingen, extra bouwverlichting in de nacht en verkeersomleidingen. Tijdens dit werk hadden we een nieuw soort hinder: wildplassers. Sommige spoorwerkers hadden geen zin om helemaal naar de toiletunit te lopen en deden hun behoefte tegen de dichtstbijzijnde boom. Aangezien er nogal wat mensen dicht op het spoor wonen, bleef de wildplasserij niet onopgemerkt. Dat hebben we uiteraard direct aan het team doorgegeven.

Daarnaast hebben we, op verzoek van de gemeente, heel nauwkeurig en op meerdere locaties het bouwgeluid gemeten. Dat was een extra eis vanwege de lockdown: omwonenden konden de hinder immers niet ontlopen, dus zag gemeente Groningen er extra streng toe op dat we ons aan onze bouwgeluidbeloftes hielden. Vooraf hadden we de hinder al zo gedetailleerd mogelijk in kaart gebracht en tijdens de 28,5-daagse hebben we via sensoren het aantal decibel gemeten. Ik heb aardig wat uren zitten turen naar alle grafieken die over mijn beeldscherm rolden.

“Tijdens dit werk hadden we een nieuw soort hinder: wildplassers”

Geluidspieken

Die metingen waren spannend voor het team, want er waren geen alternatieve werkmethoden als de overlast te groot zou zijn. Gelukkig pakte het goed uit: gemiddeld genomen hielden we ons prima aan onze eigen prognoses. De pieken waren wel wat heftiger dan verwacht. Aan de ene kant vervelend, maar ze leverden wel een mooi leermoment op. Van de stopmachine en de krols weten we namelijk precies hoeveel geluid ze produceren en daar zat het probleem dan ook niet. De pieken deden zich namelijk voor op de depots: het lossen van ballast, voertuigen die over klepperende rijplaten rijden, vrachtwagens die hun bak laten klappen. Ik heb de opnames met het team gedeeld en vaak konden we de herrie herleiden, maar soms ook niet. De bewustwording was in elk geval wel mooi: ’s nachts ballast lossen is niet handig en het team moet leveranciers erop wijzen dat ze rustig over rijplaten rijden. 

Zaaltje versus online

Corona zorgde nog op een andere manier voor aanpassingen: de geplande bewonersavond in april in een Gronings zaaltje kon niet doorgaan. Daar hebben we een online variant op gemaakt. We wilden namelijk wel tekst en uitleg geven aan omwonenden, dat kun je niet zomaar schrappen. Ongeveer 300 mensen hebben live naar onze webinar gekeken. Ter vergelijking: tijdens de bewonersavond in de zomer van 2019 hadden we 400 aanwezigen. Maar online ‘won’ het uiteindelijk toch, want nog eens 500 mensen hebben de webinar later bekeken via YouTube. Daarnaast heeft ProRail natuurlijk vele duizenden omwonenden per brief geïnformeerd en er is een uitgebreide website over het project. 

Er voor gaan zitten

Na alle voorbereidingen en communicatie was het spannend hoe de 28,5-daagse qua klachten zou verlopen. Nou, dat viel alleszins mee. De eerste week hebben we wel wat belletjes gehad, maar daarna werd het rustiger. Over de gehele periode gemeten hebben we alles bij elkaar 25 klachten voor Strukton gehad, onder andere over geluid, trillingen en verkeersomleidingen. Als je bedenkt dat er duizenden mensen in het werkgebied wonen, vind ik 25 klachten heel weinig. Positieve reacties waren er trouwens ook: veel aanwonenden vonden alle werkzaamheden mooi om te aanschouwen. Zij gingen er echt voor zitten.

Spoorjargon

Het is mijn eerste spoorproject als omgevingsmanager en vast niet mijn laatste. Gelukkig maar, want ik heb er echt van genoten en ik heb veel leuke nieuwe ‘collega’s’ leren kennen. Ook het spoorjargon begin ik aardig onder de knie te krijgen. Andersom snappen de railmensen mijn werk ook steeds beter. Het is belangrijk om rekening te houden met de omgeving waarin je werkt. Regels worden strenger, omwonenden worden mondiger en opdrachtgevers stellen meer eisen. Gelukkig is dit project nog niet klaar. Volgend jaar zijn er weer buitendienststellingen en mogen we weer samen aan de bak.