Artikel
Werken aan spoor en bovenleiding betekent veiligheid, veiligheid, veiligheid. Twee basishandelingen die altijd moeten plaatsvinden om het werkgebied veilig te maken, zijn het kortsluiten van het spoor en het kortsluiten van de bovenleiding. Zo weet je zeker dat er geen treinverkeer is én dat er geen spanning staat op de bovenleiding. Voor het kortsluiten van het spoor bestaat al lange tijd de kortsluitlans. Sinds een aantal jaar is er de door Dual Inventive ontwikkelde zelfsignalerende kortsluitlans (zkl) en inmiddels ligt Nederland vol met op afstand bedienbare zkl’s. Het veilig kortsluiten van het spoor is hiermee veilig en goed geregeld.
Hoe anders is dit voor het kortsluiten van de bovenleiding? Daarvoor moeten nog altijd mensen het spoor in, ook ’s nachts in het donker, op locaties waar niet altijd een safety fence is, op oneffen terreinen vol kuilen en plassen. Met een grote stok in de hand, op de tast soms, op zoek naar de juiste groep, aarde erin hangen. De veiligheidsrisico’s zijn duidelijk. Denk aan val- en struikelgevaar, het risico dat je niet de juiste groep aardt en het ontbreken van controlemechanismes.
En toch moet dit steeds weer opnieuw voordat het werk kan worden gestart. Op steeds weer dezelfde plekken. Al jarenlang.
“Dat moet toch anders kunnen,” bedacht Eddy Emck, projectleider en technisch specialist bij Strukton Catenary Europe (SCE), twee jaar geleden. “Bij het kortsluiten van het spoor is dit prima geregeld; waarom dan nog niet bij de bovenleiding? Als je daarover gaat nadenken, is er een berg argumenten die ondersteunen dat iets dergelijks ontwikkeld moet en kan worden.”
"Er is een berg argumenten die ondersteunen dat iets ontwikkeld moet en kan worden.”
Eddy besprak het met zijn collega en werkverantwoordelijke Marcel Dijkstra. Samen stelden zij een programma van eisen op voor het veilig en efficiënt kortsluiten van de bovenleiding. Bedrijfsleider Ben Kosse zette er een energiek stempel op en bracht onderling verbindende kracht. Zo ging SCE de branche in. Dual Inventive werd verbonden, de ontwikkelaar en beheerder van de zkl’s en het beveiligde platform daaromheen. Vervolgens werd Railtech gekoppeld om mee te denken over materialen en schakelaar. Tot slot kwam Railcenter erbij als kennispartner en deskundige van wet- en regelgeving. Het bovenleidingpracticum van Railcenter werd gebruikt voor het verrichten van tests.
Inmiddels hebben de partijen samen een werkend concept uitgewerkt, dat op 28 september op het Railfestival in Amersfoort is gepresenteerd. De naam: Afstand Bedienbare Kortsluiter, afgekort ABK. De oplossing maakt gebruik van de infrastructuur die er al ligt voor de zkl’s, met hetzelfde beveiligde platform. Maar dan met schakelaars die de bovenleiding kortsluiten. De voordelen: Veilig, effectief en tijdbesparend. Dankzij montage op hoogte minder diefstalgevoelig. En geschikt voor tijdelijke en permanente inbouw.
Het concept bestaat uit een semipermanente kortsluiter die op afstand is te bedienen én te monitoren. Op afstand is te detecteren of er spanning is op de bovenleiding. De status is af te lezen vanaf het schouwpad, ook in het donker. De kortsluiter is aangesloten aan de bovenleiding en op het spoor. De werking van de units wordt constant gemonitord in een beveiligde omgeving.
Tijdens het Railfestival in Amersfoort presenteerden we de Afstand Bedienbare Kortsluitlans
Vanuit het samen ontwikkelde Proof of Concept dat er nu ligt, wordt een werkend prototype ontwikkeld. Met het prototype gaat Strukton in de praktijk testen. De verwachting is dat eind 2023/begin 2024 de gehele branche gebruik kan gaan maken van deze nieuwe revolutionaire veiligheidstoepassing voor werken aan de bovenleiding!
Iedereen veilig en gezond uit en thuis. Daar staan wij voor bij Strukton (Rail). Veilig en gezond werken is van levensbelang voor onze medewerkers, leveranciers, partners en de omgeving.
Meer over veiligheid bij Strukton RailDoor te innoveren kunnen wij als spoorbouwer veiliger, slimmer en duurzamer werken
Check meer innovaties